Podcast 35 Tseltal- Te lekil poxil yu’un stejk’anel te COVID-19 ja’ te skanantayel jbajtik
Multimedia
- Archivo de audio mp3 (5.8 Mb)
- Archivo de audio mp3 (3.6 Mb)
- Archivo de video mp4 (63 Mb)
- Archivo de video mp4 (19 Mb)
Otros idiomas
Yakal awaiybel jun yawil cholbil k’op ayej yu’un te bats’il ants winiketik ta Chiapas,te chajpanbil yu’un te Noticiero Chiapas Paralelo, te ya x-a’tej sok te Alianza deMedios de la Red de Periodistas de a Pie.
Yo’tik lunes jun yu’un febreroyu’un 2021.
Te ajwaliletik ta bayuk estadoetik yu’un México la sjeluntesik te semáforota yantik sbojnilk’alal techombajelsok a’teletik te maba tulan sk’oblalik-ae ju’ik ta pasel. Te snopojibal yu’un yak’el sbojnil te semáforo,ja’me yaskanantayotik yu’un te chamelemak sts’ikel te wokoliletik yu’un te swinkilel lum sok te stajel tak’ine,te inija’meya xu ayak’ k’alal maba yich ak’el ta pasela’teletik te maba xtu’un lekejich bin ut’il : k’inetik, tsoblejetik, snaul nop junetik, biluk snaul chombajeletik, sok yantikxan.
Te snopojibal yu’unik, ta cha’oxpam estadoetik,te yak’el ta pasel te a’teletik te mabaxtu’unik bayal, ja’ la yak’te lok’ikta snajikteswinkilel lum te maba la skanantaysbajik ta lek, ja’bayalikxan te ch’iel ach’ix keremetike, ja’yu’un te yo’tike yak ta k’axel ku’untik te wokolil yich’otale: bayalik ta jtul te tsakatik ta chamele. Ta swenta te mayukbin lek stajel, te sjajchel Buen Fin, sok te najt’il k’inetikyu’un te jalame’etik xmal sok yu’un te oxtul yulabjkajwaltik, ja la yak’ik te tema spisil te lumaltik taMéxico te k’ax nojel ayik te snaul poxiletike. Te ini ja’la scholbotik teDoctor Gerardo González Figueroa, swinkilel yu’un teDepartamento de Saludyu’un teColegio de la Frontera Sur, ECOSUR,taSanCristóbal De Las Casas.
Te wokolil yu’un te Covid-19 te yo’tik yakta k’axel ku’untik ja’ ta swenta te k’ax bayal ya xpujke, sok ja’ jun yach’il chamel te maba ayuk spoxil, cha’oxp’ij te schamelale, jich bin ut’il te sk’uxul bak’etalil, simal,takin ojbal, sok yantikxan, ya xu ta ilelbajel, ja’nax yu’un tema yu’unix mabajk’antik xlajotike mak temeya xjil senyajul te chamele, ja’ me lek te ya jkanantayjbatike.
Te spokel jk’abtik, te spitel jbajtik, te stunelsmajkil eal sok te jilel ta naj ja’me k’ax bayal ya xkoltawan tayochintayel te ini chamel. Melelnix-a te p’ijiletik yu’un poxil ya x-a’tejik ta tulan ta ini k’ajk’al yu’un stejk’anel bayaltelajeletik yu’un te Covid-19, ja’yu’un te bin najil te ya xu xkoltawanotik-ae ja te sch’unel sok te xkoltawanitik ta jnajtik, ch’iwichetik sok yawilal a’teletik. México ya xu yochintay te wokolil yu’un te chamele, te smuk’ulyo’tane ay ta swinkilel te slumale, te maba ja’ta swenta te yayantik yilelik-a. jichla skejchan te a’yej te Doctor Gerardo González.
Ta yantikxan cholbil k’op a’yejetik, te slumal tseltaletik la sk’anik kanantayel yu’un te muk’ul chajpanwanej ta swenta te sjachel awilal yu’unte Guardia Nacionalsok te Fiscalía General yu’un te slumal Chiapaste ak’a yijkitay te k’opetik jachem tastojol te José Luis Gutiérrez Hernández sokCésar Hernández Feliciano,te tejk’ambilik sok lejbil smulik yu’un te la yochintayik temuk’ula’telilte la yich’ jalel.
Te jo’lajuneb yu’un octubre yu’un te 2020, polisiaetik la stejk’anik jun marcha te bats’il ants winiketik tseltaletik yu’un te municipioyu’un Chilón, la spasikta swentasp’ajel te sjachel jun awilal yu’un te Guardia Nacional (GN). Oxtul bats’il winiketik la yich’ik tsakel, sok bayal ta jtul ejchenetik. Te militaretik jilik ta skanantayel te awilal k’alal yakal stejk’anbelik te marcha
Te k’axel jukeb scha’winik yu’un enero yu’un te 2021 Juana Hernández, Gilberto Moreno, Juan Jiménez sokJerónimo Jiménez, jtuneletik yu’un te slumalab maya tseltaletik tamunisipio yu’un Chilón, ta junax sokte Centro de Derechos Humanos Fray Bartolomé de Las Casas (Frayba) sok teCentro de Derechos Humanos Miguel Agustín ProJuárez (Centro Prodh) la yalik te la yich’ixtsakel te demanda,ta swentate sjachel te Cuartel General yu’un teGuardia Nacionalta slumalik, te maba la yich jojk’oyel ta snajilal, ta jamalal sok ta stojil yu’un yak’el o maukte sk’opike.
Te slumalab tseltaletikyu’un Chilón sok te tsoblejetik yu’unyilel yochel ants winiketik ya smajliyik te Juzgado Cuarto de Distritote ak’ayal te skejchajel ta k’axel te a’teletik yu’un schajpajibal te a’wilale. Te snopojibal yu’un te Juzgado ya yich’ ak’el ta nael te ini semana.
Li’ ta Chiapas Paralelo yatome jcholbeyexkotik te bintik ya xkojt ta pasele.
Te k’op ayej ini chajpanbil sok spatrocinio yu’un DW Akademie.sk’asesel sok scholel te k’op ayej: Juan Gabriel López Ruíz.
Gracias a
No comments yet.