Podcast no.31 Tseltal – Bin ut’il la spoxtay sbajik te slumal bats’il ants winiketik yu’un te COVID-19
Multimedia
- Archivo de audio mp3 (5.6 Mb)
- Archivo de audio mp3 (3.5 Mb)
- Archivo de video mp4 (66 Mb)
- Archivo de video mp4 (20 Mb)
Otros idiomas
Yakal awaiybel jun yawil cholbil k’op ayej yu’un te bats’il ants winiketik ta Chiapas, te chajpanbil yu’unte Noticiero Chiapas Paralelo, te ya x-a’tej sok te Alianza de Medios de la Red de Periodistas de a Pie.
Yo’tik lunes chaneb yu’un enero yu’un 2021.
Te 2020 yaxa yich’ nael te bin ut’ilte ja’wil yu’un te muk’ul chamel, te la yijkitay jilel ta sbej tema cheb millonetik ta jtul te mach’atik lajik yu’un te chamel ta bajlumilale.
Ta skajibal te muk’ul chamele la yich’ kuyel te jtsojb yu’un te swinkilel lum te ja’iklate k’ax uts’inbil xa jiluk yu’un te lajeletikesok te tsajel ta chamele, ja’iklate ch’in lumetik te k’ejel ayik sok te bats’il ants winiketike, ja’ik te mach’atik tek’ax jtebnax te ya xu x-ochik ta snaul poxiletik.
Ta swenta ini, maba jich k’ojt ta pasel. Ta Chiapas, ta senyajul, ja’nax oxtul ta jujun jo’winik ta jtul te mach’atik tsakotik tachamele, ja’ik te bats’il ants winiketike, te jich yajtalul ak’bil ta nael yu’un te Secretaría de Salud ta Chiapas
Jun sk’oblal te la yich’ tsakel ta jun ta yu’il yu’un abril, ta munisioetik yu’un Tumbalá, Yajalón sok Tila, k’alal tsakotik ta chamel te j-a’tel patanetiktey ta lumetik; te swinkilel lum la sutik sok te smakel te bej ta yutil te ch’in lumetik, te ja’ la stejk’an spujkel te chamele
Ta beeletik te spaso te swinikab Chiapas paralelo ta ch’in lumetik yu’un bats’il ants winiketik, ta spisil te u’etik yu’un te muk’ul chamele, la jojk’obeykotik teme melelnix-a te jte’biknax te mach’atik tsakotik ta chamele, jich bin ut’il yak’ojik ta naele; sok te k’alal ya stsakotik ta chamele, bin la spasik yu’un spoxtayel sbajik.
Te sujtibal te skajibal jojk’oyele ja’ te, k’alal tespisilte mach’atik tsakotik ta chamele maba la yich’ik pasbeyel te prueba ta snaul poxiletik, ta swenta te schiknajel schamelike, te yajtalul te mach’atik tsakotik yu’un te chamele, sok temach’atiklajemikixe, bayaltoxan-ate maba spaj sok te yak’ojik ta nael te j-a’tel patanetike.
Janax yu’un, ya yalik ta lek, te maba chiknajem tulan wokolil jich binut’il te chiknaj ta slumal México mak ta yojlil slumal Chiapas, jich k’oy ta chiknajel ta swenta yu’un te ta ch’in lumetikte najetike namal yilo sabajik ta jujun chejt, sok ja’ ya yak’ te maba xpujk te chamele.
Sok ta swenta yu’un te cha’oxpam ch’in lumetik, jich bin ut’il te stsakoj sbajiksok te yawilik te Ejército Zapatista de Liberación Nacional (EZLN), la schajpan sbajikta swentaspitel sbajik ta stukel yo’tanik, sok yijkitayel te ban k’alal ya xu te lok’el ta muk’ul lumetik.
Te ch’in lumetik zapatistaetik ja’ik te najilik ta spasel te a’telil ini taMéxico; la spasik ta skajibalto-a te semana yu’un marzo yu’un 2020, najiltoxan-a sok te ajwalil yu’un te jlumaltik te la yak’ ta nael te spujkel te chamele, sok tek’alal la sk’ambey te swinkilel lum te yakuk st’unik te tsitsel yu’un spitel sbajik.
Ja’nixjich la yak’ik mantal ta stojol te mach’atik te ya xjulik ta namal; jich bin ut’il, te mach’atik lok’emiktayantik estadoetik, ta jpam lumetik mak ta muk’ul lumetik yu’un slajel a’tel mak nop jun, ta sujtelik la yich’ik makel ta naj yu’un teme talemik sok schamelik, manchuk sk’asesbey chamel te yantikxan swinkilel lumetik.
Te sujtibal te schebal jojk’oyele ya xuta cholel sok bin ya yal Trinidad Antonio Sánchez, Antonio López sokJoyarit Juárez,senador zoqueetik te kuxatik ta municipio yu’un Rayón, sok ya x-ilawanik ta jun snaul bats’il poxil.
Ja’ik ya yalik te “tema spisil te swinkilel te municipio yu’un Chapultenango, Rayón sok Pantepec, te ya yilike, ya x-a’tejik ta k’altik sok ja’ ya sweik te bin ya yak’ te k’altike; ja’ ya sk’an ayal, te ya smak’lintes sbajik sok te bin ya yak’ te jmetik lum sok ya spoxtay sbajik sok te bats’il poxile, te ja swenta yu’un te tulantesbil sbak’etalik yu’un te chameletik jich bin ut’il te chamel yu’un COVID-19”.
Ta Lunes k’alal ta viernes, ya yilik te swinkilel yu’untemunisipioetik te nopol ay ta Rayón.Tayawil te banti ya x-ilawanike, ay yu’unik jun estufa sok oxom tak’inetik te banti ya spayik yabenal te mumun, sauco, yabenal pata, elemuxak, yabenal mispero,“te bin ya yak’ te lume, te bin ajnimalnaxta tajele, te bin ya yak’botik te jme’tik lum sok maba xch’ay ni jun peso”. Te kapbil poxiletik-anto ja’iktetujun ta yilel te chameletik tey talum, te la yuch’ikte swinkilel lum yu’un spoxtayel sbajik sok manchuk stsakotik ta chamel yu’un te yach’il coronavirus.
Li’ ta Chiapas Paralelo yatome jcholbeyexkotik te bintik ya xkojt ta pasele.Te k’op ayej ini chajpanbil sok spatrocinio yu’un DW Akademie.sk’asesel sok scholel te k’op ayej: Juan Gabriel López Ruíz.
Gracias a:
No comments yet.