Mel o’tantik sbaj te wokolil yu’un te COVID-19 ta stojol te slumal batsil ants winiketik. (Tseltal)
Video:
Audio:
Transcripción:
Nok’ol awaiybel, jun k’op ayej te bajem ta swenta yu’un te bats’il antswiniketik ta Chiapas, te chajpambil yu’un te Noticiero Chiapas Paralelo, te ya x-a’tej sok te Alianza de Medios de la Red de Periodistas de a Pie.
Lunes baluneb yu’un abril yu’un 2020.
Te Comisión Interamericana de Derechos Humanos (CIDH) la sk’ambey te muk’ul lumetik te yakuk yilik te wokolil ta k’oel ta stojol te bats’il ants winiketik sok ya sk’an spasik a’teltik ta ajnimal yu’un swenta sakanatayel te derecho yu’un te skuxlejal te swinkilel lum te banti pujkemix te chamel coronavirus COVID-19.
Te Comisión la yal te lek ta swenta te wokolil te yakal ta k’oel ta stojolik te slumal bats’il ants winiketik, te ja’ ya sk’an ilel ta ajnimal te mach’atik spito sbajik ta stukel yo’tanik, ya sk’anik te yakuk spasik a’teletik te banti yich’ik ta muk’ te snopjibal yo’tanik sok stalel kuxinel te bats’il ants winiketik.
La yal-ek, te muk’ul chamele ya stsobsba sok te k’opetik jachem ta swenta te majtamba yu’un lum k’inaletik sok te bin ay yu’un te k’inal te bajem ta swenta slok’esel te yu’tsilal te lum k’inal, te ya xk’atpuj ta wokolil ta stojol te derecho yu’un te stu’unel weelil, ja’ sok te slekilal kuxlejal, ja’nix jich, ya yich’ ta muk te yatelik te swinkilel lum ta skanateyel te te’ ch’ajanetik sok ya sna te tsoble ini junax ayik sok te sk’inalik sok te sk’ulejal te lum k’inal.
Tey ta Ciudad yu’un México, te bats’il ants winiketik te kuxatik tea ya yalik te maba ich’bilik ta wenta k’alal yakal ta k’axel te wokolil, la smulinik te Secretaría de Pueblos Indígenas te maba ich’bil ta wenta te solicitud yu’unike ta swenta sk’anel jun koltayel ta stojol te wokolil. K’alal bayal ta tul te swinkilel lum yakal ta a’tel te banti bayal ta a’tel-ek te bats’il ants
winiketik, te ya sk’anik koltayel.
Ja’nix jich tey ta muk’ul lum, tijawanik ta k’op ta swenta te ay snak’oj ta yo’tanik lajeletik te ya xk’ojt ta pasel tey ta muk’ul ch’iwich yu’un te muk’ul lum. Te Central de Abasto tey ta Ciudad yu’un México ya yalik te ja’ banti bayal ya stsob sbaj te chamel yu’un COVID-19 te li’ ta muk’ul jlumaltik, te maba ya k’an sch’unik.
Ja’nix jich te chombajeletik ya smuk ta yo’tanik te ay schamelik yu’un ya xi’ik te ya xmakbot te ya’telike. Te ya xlajik ta stukelik-a. Te a’telpatanetik, ta stukelik, ya snaik te maba xu spasik tulan tsitsawane yu’un maba yuts’in te banti xu stajik sweel yuch’elik te bayal ta tul swinkilel te capital.
Ta Chiapas te Secretaría de Salud la yak’ ta nael yo’tik te mojem yajtalul te chameletik yu’un COVID-19 li’ ta jlumaltik, waklajuneb scha’winik te chameletik te lajelto ta chiknajel te ya xk’ojt ta 328 ta tul, te k’alal kaj te muk’ul chamel lie ayix ta bajel 73 k’ajk’aletik, te lajemikix waxaklajuneb ta tul te yo’tike.
Tey ta ciudad yu’un Tuxtla Gutiérrez ja’tonix bayal yakal ta chiknajel chamel tea; ja’nix jich ay chiknajem chameletik ta San Juan Chamula, Chiapilla, Tonalá sok Venustiano Carranza. Ta spisil ay jo’eb yoxwinik te 123 municipioetik ta Chiapas te tajbilix yu’un te chamele.
Li’ ta Chiapas Paralelo yatome jcholbeyexkotik te bintik ya xkojt ta pasele.
te k’op ayej ini chajpanbil sok spatrocinio yu’un DW Akademie
Traducción y locución (sk’asesel sok scholel k’op ayej): Juan Gabriel López Ruíz
Gracias a:
No comments yet.